მოწყობილობის IP მისამართი არის უნიკალური იდენტიფიკატორი, რომელიც შეიცავს ინფორმაციას ამ მოწყობილობის მდებარეობისა და მასთან კონტაქტისთვის მისი ხელმისაწვდომობის ხარისხზე.
მოწყობილობების IP მისამართის არსებობა მათ შორის ინფორმაციის გაცვლის წინაპირობაა. ტერმინის „IP მისამართი“ გამარტივებული გაგებისთვის, ჩვენ შეგვიძლია გავხადოთ ანალოგია ცნობილ საფოსტო მისამართთან, რომელიც საშუალებას იძლევა მიიტანოს წერილი ან ამანათი მკაცრად განსაზღვრულ ადრესატს. მსგავსი პროცესი ხდება ინფორმაციის (შეტყობინებების) გაგზავნისას ერთი მოწყობილობიდან მეორეზე. ამ ოპერაციაში საფოსტო მისამართის როლს ასრულებს IP მისამართი. IP აბრევიატურა ნიშნავს "ინტერნეტ პროტოკოლს" და ეხება წესების ერთობლიობას, რომელიც განსაზღვრავს მონაცემთა ფორმატს, რომელსაც ჩვენ ვაგზავნით ინტერნეტით (ლოკალური ქსელი).
IP მისამართი მოწყობილობის სპეციფიკა
სტანდარტული IP მისამართი, რომელსაც ჩვენ ვხედავთ ქსელში, არის რიცხვების ნაკრები, რომელიც იყოფა 4 ჯგუფად წერტილების გამოყენებით.
192.168.0.1 არის ყველაზე გავრცელებული IP მისამართი მარშრუტიზატორებისა და მოდემების უმეტესობისთვის. ბევრ ჩვენგანს არაერთხელ აქვს შეყვანილი სიმბოლოების ეს კომბინაცია მოდემის ან როუტერის პარამეტრების მენიუში შესასვლელად.
ზემოთ მისამართში გვაქვს 4 რიცხვი, რომელთაგან თითოეული წარმოდგენილია ოქტეტის სახით - რვანიშნა ბინარული რიცხვი. მისი მნიშვნელობები შეიძლება აღწერილი იყოს დიაპაზონში 0000 0000-დან 1111 1111-მდე. ასევე, აღწერა შეიძლება ჩაიწეროს ათობითი აღნიშვნით და ჰქონდეს დიაპაზონი 0-დან 255-მდე (256 მნიშვნელობა).
ამ შემთხვევაში მისამართის დიაპაზონი არის 0.0.0.0-დან 255.255.255.255-მდე. ყველა შესაძლო ჩანაწერის დათვლისას, ანუ IP მისამართებს, ვიღებთ რიცხვს 4,294,967,296.
აღნიშნული ჩანაწერის ფორმატს ეწოდება IPv4 და არის მისამართის სტანდარტული 32-ბიტიანი ფორმა. ამჟამად ის ყველაზე პოპულარული და მოთხოვნადია ქსელში. თუმცა, IPv4 არ არის ერთადერთი შესაძლებელი, ასევე არსებობს 128-ბიტიანი სტანდარტი, სახელწოდებით IPv6. ამ ფორმატში მისამართების რაოდენობას აქვს ისეთი მნიშვნელობა, რომ მას შეუძლია უზრუნველყოს ტრილიონობით მისამართი ჩვენი პლანეტის თითოეული მკვიდრისთვის.
ჩვენს აღწერილობაში ჩვენ ვიცავთ IPv4 სტანდარტს, თუმცა ყველა წესი და პრინციპი საკმაოდ აქტუალურია IPv6-ისთვის.
IP მისამართის შემადგენლობა
სტანდარტული IP მისამართი არ არის მხოლოდ რიცხვების ნაკრები, ეს ჩანაწერი შეიცავს ინფორმაციას და სტრუქტურულად ის შეიძლება დაიყოს ორ ნაწილად:
- მასპინძლის ნომრები,
- ქსელის ნომერი.
მაგალითად, ნაცნობი 192.168.1.34 მისამართის ჩანაწერი შეიცავს შემდეგ ინფორმაციას:
- 192.168.1 — ქსელის ნომერი,
- 34 არის თქვენი მოწყობილობის (ჰოსტის) ნომერი.
სხვათა შორის, ყველა მოწყობილობა იმავე ქსელში დაიწყება 192.168.1-დან. თუ მოწყობილობის IP მისამართი შეიცავს ჩანაწერს 192.168.2, მაშინ ის ვერ შეძლებს დაუკავშირდეს წინა მოწყობილობას (192.168.1). ასეთი მოწყობილობების ერთმანეთთან დასაკავშირებლად დაგჭირდებათ ცალკე როუტერი, რომელიც უზრუნველყოფს ამ ამოცანის შესრულებას. ეს როუტერი იმოქმედებს როგორც ხიდი - ერთი ქსელის მონაცემები შეძლებს მისი მეშვეობით სხვა ქსელში გადასვლას.
IP მისამართის კლასიფიკაცია
IP მისამართებთან მუშაობის გასამარტივებლად, ისინი კლასიფიცირდება შემდეგი ტიპების მიხედვით.
- კლასი A - დიდი ქსელები.
- კლასი B - საშუალო ქსელები.
- კლასი C - მცირე ქსელები.
- კლასი D - დაჯავშნილი მისამართები ფორმატის 127.0.0.0 (localhost).
- კლასი E - დაჯავშნილი მისამართები ფორმატში 192.168.X.X. (მოდემისა და მარშრუტიზატორების ID).
მიუხედავად ხელმისაწვდომი IP მისამართების ერთი შეხედვით დიდი რაოდენობისა, მათი ნაკლებობაა ქსელში არსებული მოწყობილობების (ჰოსტების) რაოდენობასთან შედარებით. ამ პრობლემამ გამოიწვია ინტერნეტ პროვაიდერების მუშაობაში IPv6 სტანდარტის IP მისამართების აქტიურ გამოყენებაზე გადასვლა. თუმცა, თუ მისამართი IPv4 ფორმატში ადვილად გარდაიქმნება IPv6-ად, მაშინ მისი დაბრუნება IPv4-ად ვეღარ იქნება შესაძლებელი.
იმის გათვალისწინებით, რომ ყველა პროვაიდერმა არ გადაიტანა თავისი აბონენტები IPv4 ფორმატიდან IPv6 ფორმატში, ქსელში ორივე მისამართის დომინირებაა. სხვადასხვა სტანდარტების ამ კომბინირებული გამოყენების პრობლემა მათი შეუთავსებლობაა და მის გადასაჭრელად გამოიყენება სპეციალური ალგორითმი სახელწოდებით „გვირაბი“. იგი მოიცავს სპეციალური არხის შექმნას, რომლის მეშვეობითაც სხვადასხვა IP მისამართის სტანდარტების მქონე მოწყობილობებს შეუძლიათ ინფორმაციის გაცვლა.
IP მისამართების მოწყობილობის ფუნქციების ცოდნა წინაპირობაა, თუ გჭირდებათ ქსელების დამოუკიდებლად დიზაინი, ასევე, ინტერნეტისა და ლოკალური ქსელების დაყენებასთან დაკავშირებული რიგი სხვა ამოცანების გადაჭრისას.
